Podstawowe kroki w arbitrażu zgodnie z Regulaminem

1. Zapis na Sąd Arbitrażowy przy SIDiR jest warunkiem postępowania. Zalecana jest przedstawiona powyżej modelowa klauzula arbitrażowa. Specyfika sprawy może jednak wymagać jej modyfikacji lub uzupełnień. Zwłaszcza poprzez określenie miejsca postępowania arbitrażowego innego niż Warszawa, języka postępowania w przypadku arbitrażu międzynarodowego, czy też liczby arbitrów (arbiter jedyny lub zespół trzech arbitrów). Arbitrażowi można poddać spór zarówno przyszły, jak i już istniejący. Również w tym drugim przypadku można więc uniknąć postępowania sądowego na rzecz bardziej efektywnego i zazwyczaj tańszego specjalistycznego arbitrażu.

2. Wniesienie pozwu. Wskazane jest wyznaczenie w nim arbitra (chyba że ma to być arbiter jedyny – wybierany przez obie strony) oraz oczywiście załączenie dowodów pisemnych i wskazanie ewentualnych dalszych wniosków dowodowych.

3. Uiszczenie opłat rejestracyjnej i arbitrażowej zgodnie z postanowieniami Regulaminu i Taryfy Opłat.

4. Odpowiedź na pozew, z ewentualnym wyznaczeniem arbitra, powinna być złożona zgodnie z wymogami Regulaminu. Z załączonymi dowodami pisemnymi oraz ewentualnymi dalszymi wnioskami dowodowymi.

5. Ewentualne wymiany dalszych pism, zgodnie z decyzjami proceduralnymi w toku postępowania.

6. Strona pozwana może, nie później niż na pierwszej rozprawie, wnieść ewentualne powództwo wzajemne lub zarzut potrącenia. Za zgodą stron możliwe jest też przystąpienie osoby trzeciej do postępowania.

7. Rozprawa jest najczęściej, choć nie zawsze, nieodzowną częścią postępowania. Możliwe jest rozstrzygnięcie bez rozprawy, na podstawie dokumentów i pism stron, na zgodny wniosek stron lub jeżeli Zespół orzekający uzna sprawę za dostatecznie wyjaśnioną. Warto przy tym wziąć pod uwagę, że przeprowadzenie rozprawy wydłuża czas postępowania i podwyższa koszty.

8. Wyrok jest wiążący dla stron i ma moc prawną na równi z wyrokiem sądu powszechnego po stwierdzeniu przez sąd powszechny jego wykonalności. Istotną opcją może być też zawarcie przez strony w toku postępowania ugody i nadanie jej formy wyroku. Z drugiej strony, w skomplikowanych wielowątkowych sprawach, może być wskazana tzw. bifurkacja, czyli wydanie wyroku wstępnego lub częściowego. W praktyce w dużych sprawach zdarza się wydawanie kilku wyroków częściowych – w razie potrzeby sukcesywnego rozstrzygania poszczególnych roszczeń.

9. Przesłanki ewentualnego zaskarżenia wyroku arbitrażowego, przewidziane w art. 1206 k.p.c., są znacznie bardziej ograniczone niż w przypadku apelacji w systemie sądownictwa powszechnego. Jest to jeszcze jedna zaleta arbitrażu jako skuteczniejszego i szybszego systemu rozstrzygania sporów gospodarczych. Zaletą procedury arbitrażowej SIDiR jest też pewna instytucjonalna kontrola wyroku, zapewniająca jego formalną prawidłowość i obniżającą ryzyko zaskarżenia. Prezes Sądu może mianowicie przekazać wydany wyrok Zespołowi orzekającemu w celu dokonania poprawek formalnych.